Van onze redactrice Corry Hancké
BrusselVanavond weet Didier Reynders (MR) of hij de nieuwe secretaris-generaal van de Raad van Europa wordt, wanneer de parlementaire assemblee over zijn kandidatuur heeft gestemd. In principe bestaat die assemblee uit 324 vertegenwoordigers uit 47 lidstaten, maar sinds 2014 mogen de 18 Russen niet meer meestemmen. De Raad van Europa, die de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten in Europa wil veiligstellen, trok het stemrecht van de Russen in, nadat Rusland het Oekraïense schiereiland geannexeerd had.
Vier jaar later laat de Raad van Europa zijn principiële houding varen en kunnen de Russische vertegenwoordigers misschien meebeslissen over de internationale loopbaan van onze minister van Buitenlandse Zaken. Gisteravond werd in Straatsburg, de plek waar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa samenkomt, zwaar gediscussieerd over het stemrecht voor de Russen.
Rechten van de Mens
Oekraïne vindt het onaanvaardbaar dat de Raad van Europa zijn standpunt versoepelt omdat er sinds de annexatie van het schiereiland Krim niets is veranderd. De Oekraïners wijzen erop dat sommige Russische afgevaardigden op de EU-sanctielijst staan, die na de annexatie werd opgesteld. Bovendien zijn de Russen aangeduid door de Doema, waarin ook politici zetelen die uit de geannexeerde gebieden afkomstig zijn. De misnoegdheid bij de Oekraïners wordt gedeeld door de Georgiërs en enkele andere landen die vroeger onder de invloedssfeer van Moskou vielen.
Maar Frankrijk en Duitsland willen Rusland weer als een volwaardig lid van de Raad van Europa behandelen. Tijdens een bijeenkomst in Helsinki in mei heeft de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas daarover met zijn Russische collega Sergej Lavrov gepraat.
Er moest iets gebeuren: sinds 2017 betaalt Rusland zijn financiële bijdrage niet meer en het liep daardoor het risico om helemaal uit de organisatie te worden gezet. Dat zou, volgens Maas, betekenen dat de Russische burgers niet langer zouden kunnen aankloppen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat nu zeer veel zaken uit Rusland behandelt.
Maas zei wel dat de volwaardige terugkomst van Rusland naar de Raad van Europa aan voorwaarden is gebonden. 'Het was een doodlopende straat geworden, waarin niks meer bewoog', zegt Petra De Sutter, die voor Groen in de parlementaire assemblee zetelt. Zij heeft een rapport opgesteld waarin verschillende scenario's zijn uitgetekend, gaande van 'de Russische vertegenwoordigers worden weer toegelaten, ze krijgen stemrecht en Rusland moet tegen oktober aan enkele belangrijke voorwaarden voldoen' tot 'we wachten tot oktober om te zien of Rusland aan de opgelegde voorwaarden voldoet en dan pas geven we stemrecht'.
Onderschat Rusland niet
Een andere commissie boog zich over de vraag of Rusland überhaupt wel voldoet aan de basisvoorwaarden die aan een lidstaat van de Raad van Europa worden gesteld. 'Het is volstrekt onjuist om te beweren dat de Raad van Europa de deur voor Rusland zomaar weer heeft opengezet', zegt De Sutter aan de telefoon vanuit Straatsburg. 'Wij hebben ze op een kier gezet. Nu is het aan de Russen om te tonen dat ze het goed menen met de werking van de Raad.'
Maar professor Katlijn Malfliet, Ruslandspecialiste, zegt dat Rusland zich nooit zal schikken naar de spelregels van de Raad van Europa. Volgens haar doet het land er alles aan om de internationale organisatie te ondermijnen.
De stelling van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken dat het Europees Hof van de Rechten van de Mens de Russen kan beschermen, lacht de Ruslanddeskundige weg. Ze haalt enkele juridische zaken aan waarin Rusland heeft gezegd dat het de arresten van het Hof niet wil naleven als ze tegen de Russische grondwet indruisen. 'Men onderschat Rusland. De redenering dat een “buitengesloten” Rusland een “gevaarlijk Rusland” is, werd ook gebruikt om de Russen bij de Raad van Europa te nemen. Na al wat er gebeurd is, maken we dezelfde fout', zegt Malfliet.
Didier Reynders
Morgen in de namiddag wordt gestemd over de vraag of de Russen weer als volwaardige parlementsleden mogen meestemmen. Daarna buigt de assemblee zich - met of zonder Russen - over de benoeming van de nieuwe secretaris-generaal. Didier Reynders, die de laatste dagen campagne voert in Straatsburg voor zijn kandidatuur, zal waarschijnlijk ook met de Russen gepraat hebben. Misschien hangt het wel van hen af of hij de nieuwe secretaris-generaal van de Raad van Europa wordt.
Reacties
Aanmelden via
Facebook Twitter