Senaat wil nationaal actieplan over hormoonverstorende stoffen

Hormoonverstorende stoffen zitten overal (in cosmetica, plastic,...) maar toch geraken de verschillende regeringen in ons land het maar niet eens over een strenger beleid, om onze gezondheid te beschermen. Daarom ging de Senaat ermee aan de slag. Een mooie partijoverschrijdende samenwerking zorgde voor een stevig rapport over hormoonverstoorders met 72 duidelijke aanbevelingen.

Op vrijdag 23 maart liet ik mijn bloed trekken om het te laten testen op hormoonverstorende stoffen. 

Ik kwam ook tussen in de plenaire van de Senaat. Lees mijn tussenkomst hier:

Ik ben heel blij met de bespreking van dit informatierapport over hormoonverstorende stoffen en hun gezondheidseffecten. Het is een onderwerp dat ik al twintig jaar vanuit mijn professionele achtergrond opvolg. Het gaat hier namelijk om chemische stoffen die overal in onze omgeving, in onze voeding, in de lucht, in alles waarmee we ons insmeren, in textiel dat wij aanraken, enzovoort voorkomen en die inderdaad de werking van onze hormonen verstoren. We weten al lang dat deze producten schadelijk zijn voor de volksgezondheid, even schadelijk als de tabak- en asbestverhalen uit het verleden.

Deze ochtend heb ik nog even PubMed, de databank van wetenschappelijke publicaties, nagekeken op de trefwoorden bisfenol A en reproduction (voortplanting). Op dit moment staat de teller van het aantal publicaties op 1264. Al deze publicaties beschrijven de effecten van bisfenol A op de voortplanting, en ik kan u garanderen dat ze allemaal negatieve effecten beschrijven. Het is waar dat het vaak gaat om dierproeven en om dosissen die niet dezelfde zijn als die waaraan wij dagelijks worden blootgesteld, maar dezelfde discussie hebben we in het verleden natuurlijk ook gehoord toen het om tabak, asbest en di-ethylstilbestrol, het beruchte DES hormoon, ging. Ik herinner er u trouwens aan dat bisfenol A en het DES hormoon allebei in de jaren dertig van vorige eeuw ontwikkeld werden als synthetische oestrogenen. Het is bijzonder eigenaardig dat men tachtig jaar later verwonderd is over oestrogene effecten van bisfenol A. Het werd om die reden ontwikkeld; het was enkel minder sterk dan het DES hormoon, waardoor het DES hormoon als medicament op de markt is gekomen. We kennen daar allemaal de gevolgen voor de gezondheid van. Omwille van zijn chemische eigenschappen is bisfenol A in plastic terecht gekomen. Dit zijn slechts voorbeelden om u aan te geven dat het probleem van de hormoonverstoorders natuurlijk van groot belang is en dat we dit al heel lang weten. Ik ben persoonlijk heel blij dat we vandaag op een moment zijn gekomen waar er in ons land, over alle politieke groepen heen, een consensus is bereikt over het gevaar van deze stoffen en over de absolute noodzaak om ze zoveel als mogelijk te reguleren, om ze aan banden te leggen, om in dialoog te gaan om na te gaan in hoeverre ze door andere stoffen kunnen vervangen worden en om na te gaan hoe hun schadelijke effecten voorkomen kunnen worden, in der eerste plaats bij diegenen die het kwetsbaarst zijn. U weet dat de organen aangelegd worden tijdens de zwangerschap, in de foetale periode, en dat ook pasgeborenen heel gevoelig zijn voor de schadelijke effecten. Daarnet hebben we al voorbeelden gehoord, tot en met de jaarlijkse daling met 1 punt van het IQ van de bevolking. Ik weet niet of de mensen dit weten, maar dit is natuurlijk een van de redenen waarom de financiële schade zo hoog wordt geschat. Honderd jaar lang hebben we een stijging van het IQ vastgesteld, door het onderwijs, door betere gezondheidstoestanden, door de medische vooruitgang, enzovoort. Nu zitten we met een terugval van 1 punt per jaar. We zullen het niet merken dat uw kind één punt minder IQ heeft, maar ik u verzekeren dat dit op het niveau van de volksgezondheid en op lange termijn echt belangrijk is. We weten dat een verstoring van de schildklier tijdens de zwangerschap rechtstreekse effecten heeft op de hersenontwikkeling en dat ADHD, autisme-spectrumstoornissen en cognitieve disfuncties te wijten zijn aan hormoonverstoring. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft ons dit al meer dan tien jaar geleden aangetoond.

Het is dus belangrijk dat dit informatieverslag in de Senaat onze verschillende regeringen wakker schudt en aan het werk zet. Nu moet er echt iets méér gebeuren. We mogen niet langer wachten op Europa, omdat Europa de laatste jaren heeft getalmd. Denk maar aan de vastlegging van de criteria en dergelijke. We weten welke belangen er met dit dossier gemoeid zijn. We hebben nu echt wel een kans in ons land om ambitieus te zijn, om regelgeving door te voeren die hoger mikt dan wat Europa ons oplegt. Mme Petra De Sutter (Ecolo-Groen).

Het is zeker niet onmogelijk om bijvoorbeeld een nationaal actieplan op te maken met duidelijke gezondheidsdoelstellingen, die eventueel worden opgevolgd door een nieuw instituut voor de toekomst, of door de Gemeenschappelijke Cel Milieu en Volksgezondheid en zeker door de bevoegde ministers van de Gemengde Interministeriële Conferentie Leefmilieu-Gezondheid. We kunnen ons baseren op de kennis die experts in landen zoals Denemarken, Frankrijk en Zweden hebben vergaard en die verder gaat dan wat Europa oplegt. Wij weten intussen dat de Europese Commissie in zowel de biocide- als de pesticidewetgeving bezig is met het vastleggen van de nieuwe criteria. Dit rapport komt echt op een zeer goed moment. Het kan een soort kantelpunt worden waarop we met de informatie van het rapport aan de slag kunnen op de verschillende niveaus en in de verschillende regeringen van ons land. Misschien kan ons land op dit terrein een voortrekkersrol spelen.
Tot slot, wil ik initiatiefneemster Cindy Franssen en haar partij, maar ook alle rapporteurs en de diensten bedanken voor dit uitzonderlijk goed informatieverslag dat echt een basis kan vormen voor verder wetgevend werk en dat bijzonder veel interessante wetenschappelijke en juridische informatie en ook groene voorstellen bevat. Dit dossier, dat ik al meer dan twintig jaar ken, is voor mij één van de argumenten waarom ik in de politiek ben gegaan. We kunnen echt zeer ambitieus zijn. Dit is een moedig rapport en ik hoop van harte dat het iets in beweging brengt en voor verandering kan zorgen.