Ursula von der Leyen had in haar eerste 100 dagen als voorzitster van de Europese Commissie een modern regelgevend kader voor artificiële intelligentie (AI) beloofd. Over een week lanceert de Europese Commissie een witboek over artificiële intelligentie en een Europese datastrategie. Beide voorstellen zoomen in op hoe Europa technologisch mee aan de top kan komen. Anders dan in de VS en China gebeurt dat met aandacht voor de ‘menselijke en ethische implicaties’ van zo’n computergestuurde samenleving.
Het Europees Parlement zette woensdag in Straatsburg de puntjes op de i. Een resolutie, uitgewerkt door de groenen, kreeg een brede goedkeuring, wat uiterst zeldzaam is. De leidraad van het parlement is dat artificiële intelligentie een fascinerende technologie is. Maar om de gebruiker te beschermen en discriminatie te vermijden is er nood aan meer transparantie en toezicht.
Dat betekent concreet dat de mens altijd het laatste woord moet krijgen en in beroep moet kunnen gaan tegen beslissingen van een computer. Want vaak discrimineert technologie. De Amerikaanse e-commercereus Amazon doekte anderhalf jaar geleden een aanwervingsprogramma op dat standaard alleen mannen selecteerde als de beste kandidaten, een zoekprogramma van de Amerikaanse politie haalde uit de lijst verdachten steevast de zwarte vrouwen, mannen krijgen via een kredietwaardigheidsonderzoek van hun bank een tot twintig keer hogere kredietlijn aangeboden dan vrouwen.
Veel nieuwe technologie van vandaag is zelflerend: fouten worden door de computer zelf verbeterd. Een machine die je vandaag koopt, kan zich over een jaar dus heel anders gedragen, zegt Petra De Sutter (Groen), die de resolutie mee opmaakte. De vraag naar wie aansprakelijk is bij een ongeval met zelfrijdende auto’s bijvoorbeeld is daarom fundamenteel. ‘Een mens moet ultiem verantwoordelijk zijn voor de beslissingen die worden genomen. Die mens moet ook in staat zijn om foute beslissingen te corrigeren’, beklemtoont De Sutter.
Een onafhankelijk toezichtsorgaan moet kunnen testen of een nieuwe AI-tool werkt en al dan niet discrimineert. Wat betreft de
datastrategie mogen de Europese normen voor privacy en gegevensbescherming niet worden verlaagd, beklemtoont Alexandra Geese, die alle partijen vroeg in te stemmen met de resolutie.