Vandaag stemt het Europees parlement een pakket aan maatregelen om de schade van het coronavirus te beperken. Petra De Sutter (Groen) volgt het debat zoals veel andere parlementsleden van thuis uit en stemt via een schriftelijke procedure. Ook de 27 Europese staats- en regeringsleiders komen vandaag virtueel samen in de Europese Raad om verdere actie te ondernemen. Men wil een echt Europees crisiscentrum en een betere verdeling van onder andere maskers tussen EU-landen.
Vorige week heeft de Europese Commissie voorgesteld om dit jaar 37 miljard euro uit te trekken voor de strijd tegen het coronavirus met het 'Coronavirus Response Investment Initiative'. Dit geld komt uit de pot van de structuurfondsen voor de lidstaten. Als het Europees Parlement zoals verwacht groen licht geeft en de Raad een akkoord vindt, zullen deze middelen besteed worden aan gezondheidszorg, KMO's, de arbeidsmarkt en kwetsbare sectoren van de economie in heel Europa. Daarnaast zal het het Solidariteitsfonds van de EU (EUSF) uitgebreid worden naar noodsituaties op het vlak van de volksgezondheid. Hierdoor komt er in 2020 een bedrag van 800 miljoen euro beschikbaar ten behoeve van de EU-lidstaten. De Groenen pleitten ervoor om dit fonds niet tijdelijk, maar permanent uit te breiden naar volksgezondheid.
Naast het ter beschikking stellen van directe noodfondsen, schept Europa vooral het kader waarbinnen de Lidstaten volop noodlijdende bedrijven en werknemers kunnen redden. Enerzijds zijn de Europese regels rond begrotingsdiscipline tijdelijk opgeschort en anderzijds zijn de strenge regels rond staatssteun tijdelijk versoepeld zodat Lidstaten maximaal noodgeld kunnen investeren. Ook bancair en monetair springt Europa in de bres. De Europese Investeringsbank (EIB) stelt 240 miljard euro aan garantiekapitaal ter beschikking voor bedrijven in moeilijkheden en de Europese Centrale Bank (ECB) zal voor 750 miljard euro (staats)obligaties opkopen met vers gecreëerd geld. Gisterenavond kondigde de ECB bovendien aan dat het haar anders strenge limieten op het aantal obligaties dat per lidstaat mag aangekocht worden, laat varen.
Voor de Europese Commissie, op haar beurt, staat het gezond houden van burgers voorop. Daarom wil de Commissie ook het vrij verkeer van medisch materiaal en andere essentiële goederen mogelijk houden. Dit werd immers bemoeilijkt doordat verschillende lidstaten de laatste drie weken opnieuw controles aan de binnengrenzen invoerden. Nochtans zijn EU-burgers in normale tijden grote voorstanders van het vrij verkeer van personen, goederen en diensten binnen de EU. Volgens de Eurobarometer van juni 2019 beschouwt het Europese volk de interne markt immers als het meest positieve resultaat van de EU.
De Lidstaten zouden vandaag, volgens een gelekt document in The Guardian, komaf willen maken met die exportbelemmeringen voor medische beschermingsmiddelen, zoals maskers en veiligheidsbrillen. Er wordt ook verwacht dat de EU-leiders hun handtekening zullen zetten onder "een ambitieuzer en uitgebreider systeem voor crisisbeheer binnen de EU, met inbegrip van bijvoorbeeld een echt Europees crisiscentrum". Tenslotte liet Charles Michel, als Voorzitter ('President') van de Europese Raad, zich gisteren op de Franstalige zender LN24 ontvallen dat hij met de staats- en regeringsleiders zal praten over het oprichten van een heus 'Marshall Plan' om Europa er economisch terug bovenop te helpen, net zoals dat na de Tweede Wereldoorlog gebeurde bij het initiële Marshall Plan.
De Groene fractie in het Europees Parlement (Greens/EFA) en de Europese Groene Partij (EGP) riepen gisteren nog op tot meer Europese solidariteit en samenwerking. In een gezamenlijk document op de Greens/EFA website bundelden ze hun belangrijkste beleidsaanbevelingen voor de toevoer aan geneesmiddelen en medische apparatuur door de Europese Commissie, toegankelijke leningen voor landen in financiële moeilijkheden en snelle evacuatie en medische zorg voor kwetsbare vluchtelingen en asielzoekers.
Petra De Sutter reageert op de stemming van vandaag:
"Europese solidariteit en samenwerking is cruciaal het aanpakken van deze crisis. De noodmaatregelen die vandaag werden goedgekeurd, zijn een belangrijke eerste stap, maar zijn slechts een begin. We moeten medische en financiële ondersteuning bieden aan degenen die het meest geraakt worden door deze crisis. We moeten ook oog hebben voor de meest kwetsbaren in onze samenleving beschermen, waaronder daklozen, mensen die in extreme armoede leven en de duizenden vluchtelingen die op de Griekse eilanden zijn gestrand in zeer onhygiënische omstandigheden. En de Europese solidariteit mag iet stoppen aan de EU-grenzen: financiële, technische en medische steun moet ook worden verleend aan kandidaat-lidstaten en landen met minder sterke gezondheidssystemen. De maatregelen van vandaag tonen het belang van Europese samenwerking aan, maar ze moeten ook de basis leggen voor meer Europese actie, om de burgers en regeringen te helpen om deze crisis te doorstaan. "
