Buit nog niet binnen voor Von der Leyen
Kris Peeters (CD&V, EVP, 182 zetels)
"Onze eerste kandidaat-voorzitter Manfred Weber haalde het mede door de vreemde toepassing van de spitskandidaatprocedure niet. De voordracht van Von der Leyen is daarom niet evident voor Weber en sommige fractieleden. Ook voor ons is dit dus een delicaat moment. Ik bepleitte de consensus en ga ervan uit dat de EVP, ondanks die kleine kater, vooruit kijkt en op haar stemt. Von der Leyen vind ik een gedegen politica. Ze vertolkt evenwichtige standpunten over een socialer Europa, migratie, industriebeleid, klimaat... Met een sterk pleidooi trekt ze morgen nog de twijfelaars over de streep."
Kathleen Van Brempt (sp.a, S&D, 154 zetels)
"In onze groep zijn er zowel voor- als tegenstanders van Von der Leyen. Zo vindt zelfs de Duitse SPD haar landgenote politiek te licht wegen, de Spaanse PSOE is dan weer voor (omdat zij een partijgenoot krijgen als buitenlandvertegenwoordiger, red.). Daartussen zijn er vooral veel twijfelaars.
"Mijn appetijt om op haar te stemmen is niet groot. Haar Europees verhaal vind ik te vaag. We waren zeer ontgoocheld na haar uitleg vorige week. Ze gaf geen kik op vragen over de cruciale nood aan een investeringspact dat gekoppeld wordt aan duurzaamheidsdoelen, in plaats van de huidige besparingspolitiek. Ook over de nood aan een sociale pijler, met daarin garanties voor een Europees minimumloon, bleef ze op de vlakte. Ze bekoorde ons alleen omdat ze positief staat tegenover een afdwingbare Europese klimaatwet.
"Tot de grootste twijfelaars behoren de Scandinaven en de Oost-Europeanen. Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije kelderden de kandidatuur van onze kandidaat Frans Timmermans, maar beseffen nu met lege handen te staan."
Hilde Vautmans (Open Vld, Renew Europe, 108 zetels)
"Als liberale groep vragen we Von der Leyen schriftelijk drie garanties. Enkel als ze dat huwelijkscontract inwilligt, krijgt ze onze steun. We eisen een mechanisme waarmee de EU een rechtsstaat kan afdwingen. We willen ook meer duidelijkheid over de invulling van een Europese Toekomstconferentie. De democratisering van Europa moet daarin prioriteit krijgen. Alle burgers moeten kunnen stemmen voor hun nieuwe EU-leiders, in plaats van de gefaalde spitskandidaatprocedure. Ook vragen we gendergelijkheid in de samenstelling van de nieuwe Commissie. Margrethe Vestager moet dezelfde macht krijgen als socialistisch vice-Commissievoorzitter Timmermans."
"Zelf heb ik bij haar wel een goed gevoel. Ze is erg oprecht."
Petra De Sutter (Groen, Groenen, 74 zetels)
"Wij gaan tegen haar stemmen. Voor ons is ze niet de grote leider die Europa de komende vijf jaar in een nieuwe richting moet bewegen. Ze is een consensuskandidate die naar de pijpen van de lidstaten danst, en aangeduid werd naast de overeengekomen spitskandidaatprocedure. Ook inhoudelijk stelt ze ons teleur.
"Tijdens de hoorzitting vorige week gaf ze de indruk dat de stemmen van de Groenen er voor haar niet toe doen. In de ambities om de CO2-uitstoot te verminderen zet ze zelfs een stap terug. Er was al een meerderheid in het EP om de uitstoot met 55 procent te verminderen tegen 2030 maar zij zegt nu te willen streven naar 50 procent."
Gerolf Annemans (VB, Identiteit & Democratie, 73 zetels)
"We zijn de enige groep met wie Von der Leyen nog niet sprak, ook al vroegen we een hoorzitting. Zo ontloopt ze morgen onze 73 potentiële stemmen. Door de tegenkanting van de linkerzijde is het namelijk niet uitgesloten dat onze groep op de wip zit en het verschil kan maken.
"Ik liet op de conferentie van fractievoorzitters alle opties open. We hebben nog twee dagen, als ze zou willen overleggen over onze prioriteiten, een ommekeer in het opengrenzen-beleid en het eurofederalisme. Als ze zich aansluit bij het cordon sanitaire tegen ons, is dat voor ons uiteraard een slecht uitgangspunt."
Geert Bourgeois (N-VA, ECR, 62 zetels)
"Met N-VA staan wij kritisch positief tegenover haar kandidatuur. Toch gaan we wachten op wat ze morgen in het parlement zegt voor we onze houding bepalen. Wij gaan in onze ECR ook onze eigen koers varen. Fractieleden kunnen verschillend stemmen. Von der Leyen legde vorige week wel klemtonen die me persoonlijk bevielen, zoals het belang van subsidiariteit (samen doen wat een meerwaarde is, op lager niveau dichter bij de burger waar het kan, red.). Ze houdt ook vast aan het brexit-akkoord, wat belangrijk is voor Vlaanderen.
"Het is ook goed dat voor het eerst een vrouw wordt voorgedragen. Ze heeft ook een stevig cv. Ze is arts, studeerde aan de London School of Economics, is meertalig en was defensieminister."
De putsch is nog niet verteerd
Van onze redactrice Corry Hancké
Brussel
'Ursula von der Leyen kwam om te schmeicheln', schreef de Duitse kwaliteitskrant Die Zeit vorige week. 'Schmeicheln' zou je kunnen vertalen als vleien, pleasen, naar de mond praten. Het is een dodelijke kwalificatie voor een politica die hoopt deze week in de voetsporen van Jean-Claude Juncker te treden en de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te worden.
Morgenavond stemt het Europees Parlement over de benoeming van Von der Leyen. De ontslagnemende Duitse minister van Defensie heeft vorige week de verschillende fracties bezocht, om haar visie op Europa uit de doeken te doen. Ze vertrekt onder een slecht gesternte. Het Parlement had zelf enkele kandidaten naar voren geschoven, maar die zijn gesneuveld bij de delicate evenwichtsoefening die de regeringsleiders tijdens de Europese benoemingsronde maakten. Om uit de impasse te raken, leek de Duitse christendemocrate voor hen een aanvaardbare compromisfiguur.
Maar dat is buiten veel Europees Parlementsleden gerekend die de 'putsch' van de regeringsleiders niet zonder slag of stoot zullen bezegelen. Zij zien in Von der Leyen een marionet van de lidstaten - zeg maar: Duitsland en Frankrijk - die zich niet sterk zal maken om de belangen van het Parlement te verdedigen.
Kooi
'De keuze voor Von der Leyen is buiten het Europees Parlement gebeurd, terwijl wij wilden dat de Europese kiezers op basis van de inhoud van de kandidaten zouden beslissen welk Europa ze willen', zegt Udo Bullmann, Europarlementslid voor de Duitse SPD. Hij vindt dat Von der Leyen nu al in een kooi zit, omdat ze haar macht ontleent aan de niet-transparante besluitvorming van de regeringsleiders.
Vorige week verdedigde Von der Leyen bij de politieke fracties in het Europees Parlement haar visie. Ze beseft dat het risico bestaat dat ze de stemming verliest, als ze alleen rekent op de steun van de grote fracties. Daarom probeert ze iedereen te vriend te houden. De vrouw die er als minister van Defensie niet voor terugschrok om generaals te schofferen, houdt zich nu gedeisd.
'Ze is een gedegen vrouw, die zich niet snel uit haar lood laat slaan, maar ze heeft geen visie. Ze bleef op veel punten erg vaag', zegt Kathleen Van Brempt (SP.A), die net als Petra De Sutter (Groen) heeft vastgesteld dat Von der Leyen haar visie aanpaste naargelang van de fractie waarvoor ze sprak. 'Daardoor is ze niet overtuigend, lijkt ze niet betrouwbaar', vult De Sutter aan.
Over cruciale thema's zoals de verdediging van de rechtsstaat, de uitbouw van de sociale rechten of het spreidingsbeleid van de migranten kwam ze volgens verschillende leden van het Europees Parlement niet overtuigend over. 'We hebben iemand nodig die de bevolking kan begeesteren, niet iemand die het belangrijk vindt om de kerk in het midden te houden', zegt Van Brempt.
Aan het handje
Hilde Vautmans (Open VLD) klinkt voorzichtig optimistisch. Haar fractie, Renew Europe (het vroegere Alde), was geen voorstander van de Spitzenkandidaten. Vautmans vraagt zich af of Manfred Weber - de Spitzenkandidaat van de EVP die geen draagvlak had bij de regeringsleiders - het zoveel beter zou hebben gedaan. 'De functie maakt de vrouw. Laten we afwachten', zegt ze. 'Von der Leyen zal dag aan dag moeten bewijzen dat ze niet aan het handje van de lidstaten loopt.'
De liberale en de sociaaldemocratische fracties hebben Von der Leyen een lange lijst gestuurd met vragen, waarop ze tegen morgenmiddag een antwoord willen, voor ze bepalen hoe ze zullen stemmen. De fractie van de Groenen heeft nu al beslist dat ze de Duitse niet zal steunen, zegt De Sutter, tenzij ze tegen morgen met overtuigende antwoorden komt.
Als het Europees Parlement Von der Leyen wegstemt, dan moeten de regeringsleiders op zoek naar een alternatief.
Blz. 34 opinie.
