Gisterenavond werd het mensenrechtenrapport van Petra De Sutter (Groen) met ruime meerderheid goedgekeurd in het parlement van de Raad van Europa in Straatsburg. In dit rapport beveelt de politica de Europese Unie aan om nauwer samen te werken met de Raad van Europa om de Viktor Orbáns en Matteo Salvini's van Europa een halt toe te roepen. Maandag bleek nog dat de Italiaanse partij Lega na de verkiezingen in mei een nieuwe fractie van eurosceptische partijen zal vormen in het Europees Parlement, samen met het Duitse Alternative für Deutschland (AfD) en ook Vlaams Belang. "We moeten onze Europese waarden meer dan ooit verdedigen tegen autoritaire populisten die Europa van binnenuit proberen uit te hollen", zegt Petra De Sutter (Groen).
De rechtstaat staat steeds meer onder druk in verschillende Europese landen zoals Hongarije, Polen en Italië. Zo werd de Centraal-Europese Universiteit gesloten eind 2018, nadat de regering van Orbán de accreditatie voor genderstudies afschafte en worden journalisten er steeds vaker de mond gesnoerd. Naar aanleiding hiervan heeft een 2/3e meerderheid van het Europees Parlement in september 2018 het rapport van Europees parlementslid Judith Sargentini (Groenlinks) goedgekeurd. Dit rapport maakte het mogelijk om artikel 7 in te roepen tegen Hongarije. Dit is een procedure die uiteindelijk kan leiden tot zware sancties, zoals Hongarije het stemrecht in Europese besluitvorming ontnemen.
Ondanks de brede politieke steun voor het Sargentini-rapport, blijven er hiaten in de Europese wetgeving rond mensenrechten. Momenteel is artikel 7 de enige mogelijkheid om op te treden tegen lidstaten, maar dit wordt door velen als een nucleaire optie gezien. Al in 2016 heeft het Europees parlement daarom via een resolutie opgeroepen om een nieuw EU mechanisme op te richten om lidstaten permanent te kunnen monitoren en sanctioneren. Recent hebben de Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders en zijn Duitse collega Roth ook een voorstel gelanceerd waarbij lidstaten elkaar jaarlijks zouden beoordelen over de toestand van de rechtstaat via een zogenaamde peer review.
Met deze initiatieven komt de Europese Unie op het terrein van de Raad van Europa. Dit mensenrechtenorgaan werd na de tweede wereldoorlog opgericht en telt 47 lidstaten, waaronder ook Turkije en Rusland. De Sutter zetelt als senator in het parlement van de Raad van Europa. Ze reageert positief op de initiatieven van de Europese Unie om strenger op te treden tegen mensenrechtenschendingen, maar wijst ook op de mogelijke gevaren van fragmentatie: “Het is heel goed dat de Europese Unie zich meer met mensenrechten wil bezighouden, maar we moeten wel oppassen voor dubbele standaarden en dubbel werk. Bovendien werken de verschillende EU-instellingen ook onderling niet goed samen. In plaats van fragmentatie, zouden de Europese instellingen en de Raad van Europa beter aan kruisbestuiving doen. Een coherent kader voor heel Europa is ook des te meer relevant gezien de Brexit.”
In het De Sutter-rapport dat gisterenavond door een grote meerderheid van het parlement van de Raad van Europa werd goedgekeurd, wordt daarom opgeroepen dat een diepere samenwerking tussen beide organisaties. “Over heel Europa moeten dezelfde maatstaven gebruikt worden. De bestaande maatstaven van de Raad van Europa kunnen daarvoor gebruikt worden. Terwijl de politieke macht om op te treden in geval van schendingen bij de EU ligt, is de expertise van de Raad van Europa onontbeerlijk voor de technische monitoring. Het moment is aangebroken voor de EU om eindelijk toe te treden tot de Europese conventie van de mensenrechten. Dit staat ook in het verkiezingsprogramma van Groen," aldus De Sutter.
Meer informatie: 'Council of Europe should retain ‘primacy’ when assessing EU states’ basic values'
Bekijk hier het volledige debat.
Lees hier de resolutie.
