Oproep van 21 europarlementsleden, over de grenzen en fracties heen: Tijd voor meer focus op gezondheid en solidariteit
Als Europarlementsleden met een achtergrond in de gezondheidszorg, roepen wij het Europees Parlement op om van gezondheid een topprioriteit te maken en een orgaan op te richten dat zich volledig focust op gezondheidskwesties en solidariteit.
Elke avond om 8 uur weerklinkt over de grenzen heen een eerbetoon aan onze helden uit de zorg, die zich met moed en vastberadenheid inzetten voor het algemeen belang. Europese burgers zetten ramen en deuren wagenwijd open en beginnen te applaudisseren, waardoor over het hele continent dezelfde hymne te horen is. We zullen deze alledaagse helden, die soms met beperkte middelen de pandemie te lijf gaan, niet vergeten.
In solidariteit met elkaar, vaak over de grenzen heen en via sociale media en moderne communicatiemiddelen, hebben Italianen, Spanjaarden, Fransen, Duitsers, Portugezen... van elkaar geleerd. Ze hebben hun ervaringen en best practices gedeeld en zich verenigd rond eenzelfde doel: het verslaan van dit virus.
Wij, de ondertekenaars van deze tekst, zijn verkozen in het Europees Parlement en zijn ook al jaren actief (geweest) in de gezondheidszorg. Hierdoor konden we misschien nóg meer dan onze collega-parlementsleden voorspellen dat de onvermoeibare inzet van onze collega's in het veld onfeilbaar zou zijn. Maar meer nog dan de andere parlementsleden werden we geconfronteerd met de beperkte mogelijkheden om onze zorgcollega’s steun te geven vanuit politieke hoek.
Deze pandemie heeft niet alleen de tekortkomingen van onze nationale gezondheidszorgsystemen aan het licht gebracht, maar ook het gebrek aan een gecoördineerde Europese regelgeving op vlak van volksgezondheid. En hoewel gezondheid in wezen een bevoegdheid van de lidstaten blijft, heeft Europa uiteindelijk wel gereageerd. Zowel qua gezondheid als op economisch vlak ondernam Europa acties om de epidemie in te dammen en de gevolgen ervan op te vangen met ongeziene maatregelen. Maar die volstaan niet.
Terwijl we geconfronteerd werden met een steeds grotere transnationale dreiging, heeft Europa zijn burgers het gevoel gegeven dat er een gebrek is aan Europese voorzienigheid, coördinatie en bescherming. Het gemorrel over de mondmaskers, het initieel uitblijven van reacties op noodkreten voor hulp, het achterhouden van beschermingsmateriaal, uiteenlopende strategieën om de pandemie in te dijken, eenzijdige beslissingen om de grenzen te sluiten, … Het gaat allemaal in tegen het idee van een solidair Europa en de waarden waarop ze gebaseerd is.
Hier moeten we lessen uit trekken. Europa is ontstaan om een continent van vrede te zijn. Maar vandaag moeten we dit oorspronkelijk idee uitbreiden en ernaar streven om ook een continent te zijn dat al zijn burgers beschermt. Er zullen in de toekomst nog virussen de kop op steken en Europese actie zou dan het spreekwoordelijke vaccin moeten zijn om gezondheidscrises te voorkomen en in te dammen. Daarnaast zijn ook de vergrijzing en neurodegeneratieve ziekten belangrijke uitdagingen waar alle Europese lidstaten gezamenlijk mee te maken krijgen, net als de inclusie van mensen met lichamelijke en geestelijke beperkingen.
Omdat deze uitdagingen geen grenzen kennen en om aan de verwachtingen van de Europese burgers te voldoen, moet het Europees Parlement gezondheid en solidariteit meer centraal zetten en hiervoor een specifiek orgaan oprichten. Onder welke naam, of in welke vorm is van ondergeschikt belang. Het doel is vooral om voldoende middelen te voorzien zodat het op een zelfstandige, zichtbare en permanente manier acties kan ondernemen.
Dit parlementaire orgaan moet niet alleen de belichaming worden van de Europese solidariteit en soevereiniteit op het gebied van de gezondheid. Het moet ook een gezamenlijk antwoord kunnen bieden op de vele grensoverschrijdende gezondheidsuitdagingen. In nauwe samenwerking met alle stakeholders in de gezondheidszorg zal het een coördinerende rol moeten spelen wanneer nodig. Daarbij moeten dan de juiste deskundigheid, flexibiliteit en respons-capaciteit voorzien worden afhankelijk van de specifieke kwestie.
Het zou ook snelle aanbevelingen moeten kunnen doen over de gezondheidsgovernance (de herziening en coördinatie van de Europese agentschappen), grensoverschrijdende samenwerking (overdracht van patiënten, en verdeling van medisch apparatuur), de productie van essentiële medische goederen terug naar Europa halen en de gezamenlijke aankoop ervan Europees organiseren (beschermingsmateriaal, medische hulpmiddelen, actieve bestanddelen, geneesmiddelen, zonder hierbij het debat rond een correcte prijszetting uit de weg te gaan) en tenslotte de samenwerking voor onderzoek naar vaccins of nieuwe behandelingen bevorderen. Als deze laatste(n) in een derde land/ buiten Europa worden ontwikkeld, moet Europa ervoor zorgen dat ze ook beschikbaar zijn voor alle Europese burgers.
We moeten deze crisis aangrijpen om een sprong voorwaarts te maken. Het is een kans om Europa klaar te maken voor de toekomst. Gezien de gevolgen en de ongeziene omvang en impact van deze epidemie hebben regeringen over de hele wereld duidelijk gekozen om de gezondheid van hun bevolking op de eerste plaats te zetten. Dit universele bewustzijn, dat het leven boven alles stelt, is een krachtig signaal om de contouren van een betere toekomst vorm te geven.
Wij, gezondheidswerkers en parlementsleden die de Europese burgers vertegenwoordigen, zijn onze collega's en medeburgers meer verschuldigd dan enkel mooie woorden:. Het is aan ons om de noodzakelijke solidariteit en samenwerking op vlak van gezondheidszorg concreet gestalte te geven, door het meer aandacht en zichtbaarheid te geven in het Europees Parlement.
Onze helden uit de zorg zijn het gezicht van een herboren en nieuw Europa. Een Europa dat beschermt. Het is nu aan ons om dit nieuwe Europa vorm te geven.
Petra De Sutter, voorzitter van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (IMCO), gynaecoloog, Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie (Groenen/Vrije Europese Alliantie), België.
Samen met:
- Chrysoula Zacharopoulou, vice-voorzitter van de Commissie ontwikkelingssamenwerking, gynaecologisch chirurg, Renew Europe, Frankrijk.
- Bartosz Arłukowicz, voormalig minister van Volksgezondheid, Kinderarts, Europese Volkspartij (EVP), Polen
- Pietro Bartolo, ondervoorzitter van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE), gynaecoloog, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Italië
- José Ramon Bauzá Díaz, Apotheker, Renew Europe, Spanje
- Biljana Borzan, S&D-vicevoorzitter, arbeids- en sportgeneeskunde, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Kroatië
- Cristian-Silviu Bușoi, voorzitter van de Commissie industrie, onderzoek en energie (ITRE), arts, Europese Volkspartij (EVP), Roemenië
- Sara Cerdas, arts, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Portugal
- Tudor Ciuhodaru, arts, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Roemenië
- Katalin Cseh, Vicepresident Renew Europe, doctor in de Verloskunde en Gynaecologie, Renew Europe, Hongarije
- Helmut Geuking, hoofdverpleegkundige, Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), Duitsland
- Nicolás González Casares, Verpleegkundige, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Spanje
- Rasa Jukevičieneė, arts, Europese Volkspartij (EPP), Litouwen
- Ewa Kopacz, vice-voorzitter van het Europees Parlement, kinderarts, Europese Volkspartij (EVP), Polen
- Stelios Kympouropoulos, psychiater en seksuoloog, Europese Volkspartij (EPP), Griekenland
- Peter Liese, arts, Europese Volkspartij (EVP), Duitsland
- Juozas Olekas, voormalig minister van Volksgezondheid, Chirurg, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Litouwen
- Jutta Paulus, apotheker, Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie (Groenen/Vrije Europese Alliantie), Duitsland
- Anne-Sophie Pelletier, medisch-psychologisch assistente, Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links (GUE/NGL), Frankrijk
- Manuel Pizarro, arts, Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Portugal
- Dominique Riquet, Vice-President Renew Europe, Urologisch Chirurg, Renew Europe, Frankrijk
