Petra De Sutter is Europees parlementslid voor Groen.
Haar opiniestuk verscheen op 29 mei 2019 om 8:23 in De Morgen.
In veel Europese landen strafte de kiezer de traditionele partijen af ten voordele van groene partijen. In het Europees parlement steeg het aantal zetels van de Europese fractie van Groenen met 35%. De Europese Volkspartij en de Europese socialisten verloren ongeveer 20% van hun zetels. De tijd dat die twee fracties onderling zaakjes bedisselden, is definitief voorbij. De groene fractie wordt een factor in het Europees parlement waarmee de traditionele partijen rekening zullen moeten houden. Ecologische partijen wonnen niet enkel overtuigend in Brussel, de hoofdstad van Europa, maar ook in vele EU-kernlanden zoals Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Nederland, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Ik zal niet flauw doen; ook ik had op een hogere score voor mijn partij in Vlaanderen gerekend maar de tendens in Europa is duidelijk: miljoenen Europese kiezers zien in de Groene partijen een alternatief voor populistische en traditionele partijen. De traditionele partijen verliezen terrein en de anti-EU partijen boekten niet de spectaculaire winst waarop ze hoopten.
Groene New Deal
Hoe verklaar je het groene succes in de EU-kernlanden? Laten we even de geschiedenis induiken. In 1932 stelde de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt de New Deal voor, een grootschalig investeringsprogramma dat hoop en perspectief bood aan de verpauperde Amerikaanse bevolking. Hij won maar liefst vier keer de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ook de groene partijen wonnen dankzij een gelijkaardige boodschap van hoop en perspectief. Ook wij willen een (groene) ‘New Deal’, een Europese investerings- en energiepolitiek die ‘jobs, jobs, jobs’ oplevert in de hele EU. De jobs die wij voor ogen hebben, zijn niet de flexi-jobs van uitgeperste werknemers maar duurzame jobs die de omslag naar een koolstofarme economie mogelijk maken. Fabeltjes of toekomstmuziek? Allesbehalve: in Duitsland alleen al, werken meer dan 340.000 werknemers in de hernieuwbare energiesector. De Europese groenen willen dit succesverhaal ‘opschalen’ met oog voor de sociale dimensie. Zo pleiten we voor sociale beschermingsnormen en een bestaansminimum in de hele EU.
Het land is moe
In het boek ‘Het Land is moe’ verklaart de Britse historicus Tony Judt de ondergang van de sociaaldemocratie en volgens mijn lezing evenzeer de teloorgang van vele andere traditionele partijen. De kern van zijn boodschap: we hebben opnieuw een ‘morele maatstaf’ nodig in de politiek. Als de EU een besluit neemt, moet de vraag zijn: ‘cui bono?’ of ‘wie wordt hier beter van?’ En voor mij moet het enige echte antwoord op die vraag zijn: de 500 miljoen inwoners van de EU. De verbetering van het leven van alle Europeanen moet opnieuw centraal staan in het beleid van de volgende Europese Commissie. Zo is vriend en vijand het er over eens dat de traditionele Europese partijen de economische crisis hebben aangewakkerd door hun kortzichtige besparingen. Die strenge besparingspolitieke tastte de levenskwaliteit en de koopkracht van miljoenen Europeanen aan. Onderwijs, milieu en gezondheid zijn voor de Europese groenen geen besparing- maar investeringsposten.
Marktkramers
Een laatste factor die het electorale succes van de Europese groenen verklaart, is de geloofwaardigheid waarmee we Europese waarden verdedigen. Als marktkramers van politieke holle woorden, eigenen de traditionele politieke families zich het begrip ‘Europese waarden’ toe maar zelden op een geloofwaardige manier. Europese waarden houdt voor mij in dat we mensen in kansarmoede uit de armoede-spiraal halen, dat we vluchtelingen als mensen behandelen, dat we journalisten niet muilkorven en dat we er voor zorgen dat vrouwen zélf kunnen kiezen of ze al dan niet kinderen willen. Dat rechts-populistische politici zoals Viktor Orban of Matteo Salvini deze waarden met de voeten treden, is genoegzaam bekend. Maar dat sommige traditionele partijen hun discours overnemen of met hen zoete broodjes bakken, ondermijnt hun geloofwaardigheid als verdedigers van Europa.
De volgende Europese Commissie en het volgende Europese parlement kan op de Europese groenen rekenen om hoop en perspectief te bieden aan 500 miljoen Europeanen. Ik roep die instellingen op om samen met ons te bouwen aan een duurzaam, sociaal en rechtvaardig Europa. Na de verkiezingen beweerden sommige Vlaamse opiniemakers dat het momentum van Groen voorbij zou zijn. Hoezo voorbij?! We are just getting started.
