Vanmiddag stelde Ursula Von der Leyen het economische COVID-19-herstelpakket van de Europese Commissie voor. Dit pakket omvat een nieuw voorstel voor de meerjarenbegroting (2021-2027) ter waarde van 1,1 biljoen euro, vergezeld van een bijkomend herstelfonds 'Next Generation EU' van 750 miljard euro. Omdat er voornamelijk met subsidies wordt gewerkt en niet (enkel) met leningen, krijgen de hardst getroffenen de meeste steun en dragen de economisch sterkste schouders de meeste lasten. De Commissie toont dus meer ambitie in de manier van financiering dan in de grootte van het herstelpakket. Die grootte ligt enigszins in lijn met wat de Lidstaten wilden, terwijl het Europees Parlement om meer had gevraagd.
De groenen verwelkomen ook het voorstel om het plafond van de eigen middelen te doen stijgen, door de introductie van onder andere een Europese koolstof-grensheffing en een bijdrage van multinationale en grote digitale bedrijven aan het herstel van onze economie. Door de Commissie in staat te stellen zelf geld op te halen, wordt tevens het idee van gezamenlijke schuld eindelijk verwezenlijkt. Een minpunt is het gebrek aan doelstellingen rond biodiversiteit en klimaatneutraliteit. De groene fractie vreest dat die onvoldoende verankerd worden. Petra De Sutter (Europarlementslid Groen): 'We vrezen dat de investeringen onder dit herstelbeleid de investeringen rond de Green Deal die voor de coronacrisis gepland werden, teniet zullen doen. Het is essentieel dat de investeringen in dit herstelplan nu reeds groen, duurzaam en toekomstbestendig zijn, en dat er strenge criteria rond bijvoorbeeld duurzaamheid komen voor het ontvangen van financiële steun. De klimaatcrisis vormt meer nog dan de COVID-19-pandemie niet alleen een enorme bedreiging voor onze gezondheid en economie, maar ook een heuse existentiële bedreiging voor alle mensen op aarde.'
Goed nieuws voor de Groenen is dat twee derde van de 750 miljard euro die in het herstelfonds zit, via subsidies uitgegeven zullen worden in plaats van via leningen. Daarmee gaat de Commissie in op de eis van het Europees Parlement, die dat eerder via een resolutie vroeg. Petra De Sutter: 'Zij die het hardst getroffen zijn, moeten het hardst geholpen worden. We hebben er trouwens zelf ook baat bij wanneer onze voornaamste handelspartners er snel en sterk bovenop geraken. Laat ons dus hopen dat de ezel zich geen twee keer aan dezelfde steen stoot en er deze keer - in tegenstelling tot de crisis van 2008 - zo min mogelijk wordt teruggegrepen naar leningen, gekoppeld aan besparingsverplichtingen en sociale afbraak. Anders dan bij die financieel-economische- en staatsschuldencrisis, mag bij COVID -19 geen sprake zijn van ‘eigen schuld’.'
Er werd gehoopt op een doorbraak en een sterk Europees antwoord in het kader van COVID-19. Zeker nadat verschillende Europese Lidstaten zich al geruime tijd hadden verzet tegen de voorstellen van zowel de Commissie als het Parlement voor een ambitieuzere Europese begroting. Daarom betreuren de Groenen dat de budgetgrootte die vandaag werd voorgesteld minder ambitie toont dan het initiële voorstel van de Commissie. Net als we betreuren dat de grootte van het herstelfonds eerder in lijn ligt met het voorstel van Merkel en Marcon dan met de 2000 miljard euro gevraagd door het Europees Parlement. Wel goed is dat onze vraag om nog binnen de begroting van 2020 extra middelen te introduceren voor het economische herstel na de COVID-19-crisis wel werd ingewilligd. En zeker ook positief is de aankondiging van een nieuw Europees gezondheidsprogramma ter waarde van 9,4 miljard. Dat zal niet enkel focussen op crisisparaatheid en -beheer, maar ook op structurele gezondheidsuitdagingen. Want vooral de coördinatie inzake gezondheidszorg, of het gebrek daaraan, was opvallend tijdens deze crisis.
Naast de discussie in de plenaire vergadering van het Europees Parlement vandaag, zullen ook de Lidstaten zich vanaf vandaag over het voorliggende voorstel buigen.
