“De laatste weken hebben we veel geleerd over onze samenleving, over wat ons overeind houdt, maar ook over wat anders kan en moet”, zegt Petra De Sutter. In afwachting van het herstelplan van de Europese Commissie, stelden de Groenen in het Europees Parlement op 28 april hun eigen groen herstelplan voor om de coronacrisis het hoofd te bieden.
"Om uit de huidige crisis te geraken, moeten we een nieuw sociaal, economisch en ecologisch veerkrachtig model voor de EU uitbouwen, gebaseerd op solidariteit en samenwerking. Willen we een duurzaam herstel, dan zullen we veel zaken anders moeten aanpakken. Als we na deze crisis doorgaan op dezelfde manier als voorheen, is toekomstige rampspoed onafwendbaar”, zegt De Sutter.
5000 miljard duurzame investeringen
Daarvoor hebben de Groenen een “nieuwe economie” voor ogen. Één van de manieren om dat te bereiken is via een “ongekend en omvangrijk duurzaam investeringsplan”, waarmee in de komende jaren maar liefst 5000 miljard euro wordt gemobiliseerd. Dit moet de weg vrijmaken voor economisch herstel op lange termijn. Dat herstel moet veerkrachtig en inclusief zijn, veel werkgelegenheid bieden en rekening houden met de grote impact van de crisis op vrouwen.
De financiering van dit duurzame investeringsplan moet volgens de Groenen op basis van solidariteit tussen burgers en EU-lidstaten, maar ook met derde landen. “Dit plan moet worden gefinancierd door een mix van euro-obligaties en nieuwe EU-inkomsten uit nieuwe milieubelastingen of bijdragen van de multinationals, met name uit de digitale en de financiële sector”, verduidelijkt De Sutter.
Enkel steun voor groene bedrijven dit belastingen betalen
Maar het financieren van dit grootschalig investeringsplan op Europees niveau is op zich niet voldoende om deze crisis te boven te komen en een volgende te voorkomen. Het herstelplan voorziet daarom ook in een gemeenschappelijk Europees kader dat als leidraad kan dienen voor nationale herstelplannen. Het gaat onder meer over overheidsgeld voor projecten die de lokale economieën nieuw leven inblazen, het creëren van kwaliteitsvolle jobs en de noodzakelijke transitie naar een klimaatneutrale, milieuvriendelijke, niet-vervuilende en volledig circulaire economie te realiseren.
Concreet betekent dit dat er voorwaarden komen voor grote ondernemingen die staatssteun ontvangen. Zo moeten ze hun economische activiteiten afstemmen op de klimaatdoelstellingen van Parijs, mogen hun activiteiten niet bijdragen aan verdere ontbossing en verval van ecosystemen, moeten ontslagen vermeden worden, mogen eigen aandelen niet meer worden opgekocht en gaat er geen belastinggeld naar bedrijven die aan belastingontwijking doen of actief zijn in belastingparadijzen. “Mensen en de planeet, en niet de grote bedrijven en hun aandeelhouders, moeten de kern van dit herstelplan vormen”, oordeelt De Sutter, “we mogen niet dezelfde fouten maken als in de nasleep van de financiële crisis van 2008”.
Robuuste gezondheidssystemen
Een ander aspect van het herstelplan is ook het versterken van de gezondheidssystemen. “Deze crisis is in de eerste plaats een gezondheidscrisis, en het is duidelijk dat de toenemende privatisering van onze gezondheidsstelsels schadelijk is geweest voor de toegang tot de gezondheidszorg voor alle burgers. Bovendien heeft het gebrek aan publieke investeringen ons in gevaar gebracht en onze respons op de crisis verzwakt”, zegt De Sutter.
Het plan schuift een sterkere rol van de EU naar voor op het gebied van gezondheidszorg, waarbij in de eerste plaats wordt ingezet op preventie. Belangrijk hierbij is om de middelen van verschillende EU-agentschappen, zoals het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding, te verhogen en strategische voorraden aan te leggen voor medicijnen en medische hulpmiddelen. Ook de productie ervan moet meer naar Europa gehaald worden. Bovendien moet ook een openbaar EU-laboratorium in het leven worden geroepen, om ons minder afhankelijk te maken van de grote farmaceutische bedrijven.
Opvallend is ook het voorstel om een European Health Force met zorgverstrekkers uit alle EU-ziekenhuizen te organiseren, die specifiek is opgeleid om het hoofd te bieden aan verschillende soorten crises. Deze zorgverleners zouden in hun ziekenhuis blijven werken als onderdeel van het medisch personeel. “Deze Health Force moet zo snel mogelijk worden samengesteld om te zorgen voor een sterk netwerk van opgeleide gezondheidswerkers in de hele EU, die op korte termijn kunnen worden geactiveerd voor noodhulp in crisisgebieden. Dit zou een belangrijke stap zijn in de richting van gecoördineerde actie en het waarborgen van hetzelfde beschermingsniveau voor alle EU-burgers”, aldus De Sutter.
Groene kwaliteitsvolle jobs
Ook sociale hervormingen zouden onze samenleving meer veerkrachtig moeten maken. Petra De Sutter: “De omvang van de sociale schade als gevolg van de COVID-19-uitbraak is ongekend. We moeten zorgen dat iedereen beschermd is en daarvoor hebben we een echte sociale Unie nodig.”
Het plan pleit voor meer groene kwaliteitsvolle jobs, die tegelijk ook het vermogen geven de vaardigheden te verwerven die nodig zijn om een sociale, gendergelijke en inclusieve, rechtvaardige overgang te waarborgen. Ook moeten we onzekere vormen van werk terugdringen, door nuluurcontracten en onbetaalde (postdoctorale) stages te verbieden en door een beter statuut voor niet-standaardwerknemers, zoals platformwerknemers, te waarborgen. Bovendien moet iedereen in de EU een armoedebestendig minimuminkomen ontvangen en moet een actieplan komen om een einde te maken aan de armoede, ook voor zij die een job hebben.
Het volledige plan kan u hier downloaden en nalezen.
BREAKING: We call for a €5 trillion #GreenRecovery plan to build a resilient, sustainable & fairer future.
— Greens/EFA in the EU Parliament 🌍 (@GreensEFA) April 28, 2020
We have a chance to turn the recovery from this unprecedented #COVID19 crisis into an ambitious social, economic & environmental transformation.
🔗https://t.co/K5nrFgYBLT pic.twitter.com/j43f9ZyQr8
