Het aantal ziektedagen vanwege stress stijgt bij alle werknemers, ook bij het federaal overheidspersoneel. Tegelijk gaat dat hand in hand met een sterke groei van mensen die loopbaanbegeleiding volgen. Ook andere maatregelen om meer werkgeluk te vinden, krijgen een plek op de werkvloer van de federale overheid. ‘Het is duidelijk dat er steeds meer gesproken kan worden over hoe je je voelt op het werk en dat is een goed teken,’ dat zegt minister voor Ambtenarenzaken Petra De Sutter. Haar cijfers komen van de federale overheid zelf. Ze vindt dat er meer erkenning moet zijn voor het overheidspersoneel.
‘In 2021 gaf 40 procent van de mensen die buiten strijd was stress aan als oorzaak. In 2020 lag dat nog op 36 procent. Of die stress rechtstreeks voortkomt van het werk, weten we niet uit de analyse van de ziektebriefjes. Wat ik wél weet: stress die niet weggenomen wordt, leidt vaak tot burn-outs. Daarom ben ik tevreden dat er steeds meer van onze mensen de weg vinden naar manieren om burn-outs te voorkomen,’ zegt De Sutter.
Meer loopbaanbegeleiding
De Sutter ziet een remedieheil in loopbaanbegeleiding, een remedie die ook de federale overheid intern aanbiedt. ‘Federaal overheidspersoneel volgt steeds meer loopbaanbegeleiding. In 2021 telden we 378 mensen die ervan gebruik maakten. Het jaar daarvoor waren het er nog maar 212. Het is een goed teken dat alsmaar meer mensen stilstaan bij hun job en nadenken over wat ze willen. Het helpt burn-outs voorkomen. Bijna alle deelnemers (96 procent) nemen na zo’n traject hun loopbaan in handen, dat kan leiden tot aanpassingen van de functie, een opleiding, een andere job of een betere balans tussen werk en privé.’
De steile stijging van het aantal gebruikers kadert De Sutter in de gevolgen van de pandemie en het feit dat steeds meer mensen openlijk praten over hun mentale gezondheid. ‘Corona maakte veel duidelijk voor medewerkers, voor velen was de pandemie het moment om enkele zaken op een rij te zetten. Het is een vorm van preventieve gezondheidszorg. Daarom wil ik investeren in nog meer loopbaanbegeleiders. Nu bereiken we vooral hoogopgeleide ambtenaren en ik wil dat iedereen zijn weg naar loopbaanadvies vindt.’
Stress- en burn-out-coaches
De Sutter vindt het zelf belangrijk dat er over mentale gezondheid kan gesproken worden op de werkvloer en er ook afspraken over gemaakt kunnen worden. ‘Ik voerde het recht in om het werk los te laten na de werkuren. Daarnaast moeten er goede afspraken gemaakt worden en vooral een cultuur zijn waarin openlijk kan gesproken worden over hoe je je voelt op het werk. Dat werd te lang verwaarloosd.’
Daarom voert De Sutter naast het recht op deconnectie ook nog andere maatregelen door om de mentale gezondheid te bevorderen.’ Het aantal stress- en burn-out-coaches in de overheid werd opgetrokken van 35 naar 59. En er is sinds 2021 extra budget vrijgemaakt om opleidingen over veerkracht, deconnectie en mentale gezondheid op het werk te organiseren. We organiseerden al 90 opleidingsdagen en die waren allemaal volzet. Ik ben voorzichtig, maar die cijfers illustreren dat het taboe over psychisch welzijn doorbroken wordt. De interesse is er en mensen krijgen van hun management ook meer en meer wat tijd en ruimte om ermee bezig te zijn.’
Meer respect en erkenning
De minister van Ambtenarenzaken onderstreept verder: ‘Ons federaal overheidspersoneel moest de laatste jaren besparing na besparing slikken. Hetzelfde werk moet dus gedaan worden met veel minder volk. Daardoor neemt de werkdruk en de stress toe. Meer erkenning en respect voor hun werk zou geweldig zijn. Daarom klop ik op tafel om budget te voorzien voor een nieuw sectorakkoord, ook al zijn het budgettair moeilijke tijden.’
De Sutter kijkt tot slot nog verder in detail naar de andere redenen waarom medewerkers ziektedagen nemen. ‘Na psychosociale aandoeningen en stress volgen de kwalen met gewrichten (19,7%), kanker (6,3%) en aandoeningen aan de luchtwegen (4,2%).’