Volgens Senator Petra De Sutter hebben vele rechtse populisten zoals de Hongaarse premier Viktor Orban een ambigue houding tegenover gendergelijkheid en seksuele- en genderdiversiteit. 'De Europese strafprocedure tegen Hongarije bewijst dat ook die thema's centraal staan in de discussie over Europese waarden.'
De Nederlandse rechtse populist Thierry Baudet masturbeert niet meer omdat hij zijn vriendin hiermee 'tekort zou doen'. In een ander interview beweert hij dat vrouwen minder uitblinken in een heleboel beroepen. Volgens hem hebben ze minder ambitie en meer interesse in 'familie-achtige dingen'. De organisatie Schild en Vrienden zit evenmin om een seksistische uitspraak verlegen en verguizen bepaalde vormen van seksualiteit en genderexpressie.
Toen ik met Dries Van Langenhove debatteerde over transgenders in het tv-programma Terzake beweerde hij dat ze 'niet normaal' zijn. Als lid van de Raad van Bestuur van UGent trok hij van leer tegen transgendertoiletten en gender studies ('nutteloos!'). De afkeer van masturbatie en misogyne en transfobe standpunten leven sterk binnen alt-right kringen en identitaire bewegingen met wie Baudet en Van Langenhove contacten onderhouden. Ze steunen op een rigide beeld van mannelijkheid en seksualiteit.
Traditionele gezinswaarden
Eén van de speerpunten van Schild en Vrienden is de 'promotie van 'traditionele gezinswaarden', een begrip waar rechts-populisten graag mee uitpakken. Die schijnbaar onschuldige term maskeert een ideologische agenda die de strijd aanbindt met keuzevrijheid op het vlak van relaties, seksualiteit en genderexpressie. Voor vele (extreem)rechtse figuren is het patriarchale heteronormatieve kerngezin superieur. Met de woorden van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken: 'Ik geloof in het klassiek gezin van een man en een vrouw... Je moet wetten maken voor de overgrote meerderheid, niet voor de uitzonderingen.'
Dergelijke denkbeelden inspireren verschillende Europese rechtse populisten en regeringen. Het recente rapport over Hongarije van Judith Sargentini van GroenLinks bewijst dit. Het Europees parlementslid beschrijft de discriminatie tegenover vrouwen en holebi's en transgenders in het land. Haar rapport vormde de aanleiding voor een Europese strafprocedure tegen de Hongaarse regering van premier Viktor Orban. Eerder al tikte het VN mensenrechtencomité zijn regering op de vingers vanwege de vrouwonvriendelijke opmerkingen van Hongaarse politici en het stereotype patriarchale beleid.
Alfamannetjes
In het parlement van de Raad van Europa waarin ik zetel namens Groen moet ik voortdurend zulke standpunten bekampen. Vaak gaat dit gepaard met persoonlijke aanvallen en beledigingen aan mijn adres. Je vraagt je misschien af waarom zulke ideeën vooral bij rechts-populisten wortel schieten. Net zoals bij het migratievraagstuk is er ook hier een verband met identiteit. Diversiteit op het vlak van relaties en seksualiteit en de betere maatschappelijke positie van vrouwen en seksuele minderheden ervaren ze als een bedreiging. Ze vinden dat de slinger inzake seksuele en relationele keuzevrijheid te ver is doorgeslagen. Ze willen de klok terugdraaien naar de tijd waarin heteronormativiteit en genderstereotiepe rollen (meer) vanzelfsprekend waren. Anders verwoord: homo's terug in de kast en vrouwen opnieuw aan de haard. Uiteraard zijn er inhoudelijke verschillen tussen Baudet, Van Langehove en Orban maar hun rigide kijk op gender en seksualiteit delen ze wel met elkaar. Anders dan in de VS of in Oost-Europa, betrap je Belgische beleidsmakers zelden op genderstereotiepe of transfobe standpunten. De tweet van staatssecretaris Theo Francken ('draait de wereld door?') is hier eerder uitzonderlijk en gelukkig maar. Anderzijds is het kritische rapport van het Europees parlement over Hongarije de zoveelste wake-up call. Rechts-populisten zetten de aanval in op Europese waarden zoals gendergelijkheid en keuzevrijheid op het vlak van seksualiteit, relaties en genderexpressie. De politieke alfamannetjes zijn terug van nooit weggeweest.
Petra De Sutter is senator, parlementslid voor Groen in de Raad van Europa en vice-voorzitter van het Europees Parlementair Forum voor Bevolking en Ontwikkeling.
