De regering-Michel heeft twee ethische dossiers aan elkaar gekoppeld: enerzijds wil men abortus uit de strafwet halen, anderzijds wil men de erkenning van doodgeboren kinderen vervroegen. Om CD&V te overtuigen om abortus toch uit de strafwet te willen halen, heeft de regering geen win-win maar een fail-fail gecreëerd. Vanuit Groen hebben we altijd voor een depenalisering van abortus gepleit en steunen we het voorstel om een doodgeboren kind te erkennen vanaf 140 dagen, op vrijwillige basis, want dit is de grens van de levensvatbaarheid. Echter, het wetsontwerp over abortus dat nu op tafel ligt mist de kans op een essentiële stap vooruit omdat er sancties blijven bestaan als ook maar één van de voorwaarden niet wordt nageleefd, dus vrouwen blijven gecriminaliseerd. Ook de discussie over het erkennen van doodgeboren kinderen gaat over veel meer dan de termijn te verlagen van 180 naar 140 dagen. Het gaat over heel wat modaliteiten zoals het inschrijven in een register, het al dan niet geven van een voornaam en/of familienaam, enz. Die discussie is nog volop aan de gang. We betreuren dat beide dossiers in een akkoord verzeild zijn geraakt, want ze verdienden een betere afhandeling.

Kritiek op abortusakkoord neemt toe

Dit artikel verscheen op 10 juli in De Standaard.

Er komt steeds meer kritiek op de wettekst van de meerderheidspartijen, die abortus uit het strafwetboek haalt. Zowel in conservatieve als in progressieve hoek vindt men dat het compromis van dinsdag met spuug en paktouw aan elkaar hangt. Niet zonder trots kondigde de federale meerderheid vorige dinsdagavond aan dat er een compromis was bereikt over de abortuskwestie. Het vrijwillig afbreken van een zwangerschap zou uit het strafwetboek worden gehaald, maar wie niet aan de voorwaarden voldeed zou wel nog gesanctioneerd kunnen worden. Artsen die weigeren de ingreep uit te voeren, worden verplicht om door te verwijzen naar collega’s. Daarmee gaf de meerderheid aan dat ze abortus niet langer als een misdrijf beschouwt, maar als een vrouwenrecht. Vooral voor CD&V was die pil moeilijk om te slikken. De partij zag ‘in ruil’ dan ook haar oude eis om levenloos geboren kinderen te erkennen, ingewilligd. Vandaag moet een foetus die minstens 180 dagen oud is, officieel geregistreerd worden. In het voorstel van CD&V zullen ook ouders die een kind verliezen van minstens 140 dagen oud die mogelijkheid krijgen. Nog diezelfde dag kwam er kritiek vanuit de Bisschoppenconferentie, die zei het akkoord te betreuren. Abortus ‘riskeert een medische ingreep als een andere te worden’, luidde het. ‘Wie er vragen bij stelt of wie abortus weigert, zal zich dan moeten verantwoorden.’ Ook iemand als de conservatieve advocaat Fernand Keuleneer waarschuwde voor de juridische consequenties. ‘Als abortus een patiëntenrecht wordt en een louter medische handeling waarmee een instelling zich niet kan bemoeien, dan haal je de vrijheid van die instelling onderuit en zondig je tegen de grondwettelijke vrijheid van vereniging’, zei hij in een interview met het christelijke weekblad Tertio net vóór de meerderheid haar compromis naar buiten bracht. Op Twitter voegde hij eraan toe dat het ‘afschaffen van de voorwaarde dat er sprake moet zijn van een ‘noodsituatie’ elke externe controle onmogelijk.’ ‘Zoveel schrijnende incompetentie’, luidde het. Maar ziekenhuiskoepel Zorgnet/Icuro, verdedigt de abortuswet wél. ‘Het is goed dat abortus uit de strafwet gaat’, zegt topvrouw Margot Cloet. ‘De nieuwe wet is minder culpabiliserend en sluit aan bij de gangbare praktijk. We mogen abortus niet banaliseren, maar dat zal met dit compromis ook niet gebeuren.’ Deze week laat ook progressief Vlaanderen van zich horen. In een opiniestuk in deze krant hekelt senator Petra De Sutter (Groen), ook hoogleraar reproductieve geneeskunde aan de UGent, de hinderpalen van de tekst.

‘De regeringspartijen gedroegen zich als iemand die spiekt tijdens een dictee en ook de dt-fouten overschrijft’, aldus De Sutter.

In een manifest, dat zowel Le Soir als De Morgen vandaag publiceren, sluiten tientallen progressieve denkers zich daarbij aan. Van rectoren Caroline Pauwels (VUB), Yvon Englert (ULB), Calogero Conti (UMons) en Rik Van de Walle (UGent) over Groen- en SP.A-voorzitters Meyrem Almaci en John Crombez, de Vlaamse topvrouw Claire Tillekaerts, ceo van Flanders Investment & Trade, gynaecologe Marleen Temmerman, voorvechters van vrouwenrechten en zelfs professor Yves Moreau van de KU Leuven tot acteurs als Maaike Cafmeyer of Wim Opbrouck. ‘De tekst mist de kans op een essentiële stap vooruit inzake het recht op abortus’, vinden de ondertekenaars - tevinden op deMens.nu. Doordat de sancties blijven bestaan als ook maar één van de voorwaarden niet wordt nageleefd, blijven vrouwen gecriminaliseerd. Voorwaarden die door experts in het parlement trouwens ‘paternalistisch’, ‘off-topic’ en ‘verouderd’ werden genoemd. De tekst is niet meer en niet minder dan ‘ruilhandel’, klinkt het. Ze roepen de parlementsleden op om naar eer en geweten te stemmen, in de vrijheid die gebruikelijk is in ethische dossiers. ‘Zo kan een tekst worden gestemd die een échte stap voortuig is. Want als het voorstel van de meerderheid gestemd wordt zoals het er nu ligt, verliezen de vrouwen en het maatschappelijk middenveld, en capituleert de meerderheid voor de meest conservatieven die het parlementaire- en burgerdebat kapen.’

De erfenis van Lucienne Herman-Michielsen

Opinie - De Standaard - 9 juli 2018