Het Europees parlement stemt morgen een gezamenlijke resolutie voor een betere handhaving van de Europese richtlijnen voor grens- en seizoensarbeiders. Gecoördineerde arbeidsinspecties, duidelijke instructies en een betere afstemming tussen de verschillende nationale socialezekerheidsstelsels zijn volgens Petra De Sutter (Groen) mogelijk oplossingen om erop toe te zien dat misbruik en uitbuiting teruggedrongen worden. 'De coronacrisis heeft extra pijnpunten blootgelegd.'
'De coronacrisis legt de vinger op een bestaande wonde. Een betere sociale bescherming van de 17 miljoen mobiele werknemers in de EU was al nodig, maar is sinds COVID-19 broodnodig,' zegt Europarlementslid Petra De Sutter. 'We zouden vandaag geen aardbeien of asperges eten zonder het harde werk van heel wat grens- en seizoensarbeiders en ook veel zorgverstrekkers draaien overuren in woonzorgcentra, ver van hun eigen huis. Deze werknemers werken dan niet in hun thuisland, maar ze moeten wettelijk wel op dezelfde manier beschermd worden als nationale werknemers. Dit geldt ook voor seizoenarbeiders uit landen buiten de EU. Toch is er in de praktijk enorm veel discriminatie en misbruik, en werken of wonen ze vaak in precaire omstandigheden. Daarom vraagt de resolutie rond seizoensarbeid bijvoorbeeld kwaliteitsvolle huisvesting. Gecoördineerde nationale arbeidsinspecties, indien nodig samen met de nieuwe Europese Arbeidsautoriteit (ELA), zijn een eerste belangrijke stap om betere werkomstandigheden af te dwingen.'
Ook de gezondheids- en veiligheidsmaatregelen tegen COVID-19 worden niet altijd nageleefd. Zo hebben bijvoorbeeld tweehonderd Roemenen positief getest voor COVID-19, terwijl ze in een Duits slachthuis aan het werken waren zonder de social distancing te respecteren. In Nederland moesten Poolse arbeiders doorwerken in een fabriek, ook al vertoonden ze symptomen van COVID-19. Daarnaast worden veel arbeiders samen in busjes getransporteerd van en naar het werk zonder voldoende afstand te houden. De Sutter: 'De nieuwe richtlijnen rond de erkenning van COVID-19 als beroepsziekte zijn helder. De veiligheidsmaatregelen moeten schriftelijk gecommuniceerd worden aan het personeel, via borden en mededelingen. Deze belangrijke instructies moeten op papier staan om werknemers ook wettelijk te beschermen indien ze ziek vallen. Het is een verplichting voor werkgevers en een stok achter de deur voor werknemers.'
Tenslotte is een betere samenwerking en coördinatie van de verschillende socialezekerheidsstelsels tussen landen cruciaal. De herziening van de richtlijn 2004/883 - die alle spelregels rond sociale zekerheid bepaalt wanneer een EU-burger in een ander EU-land gaat werken - wordt al jaren onderhandeld. 'Het is hoog tijd dat de lidstaten praten en iedereen op één lijn krijgen. Zo kan er eindelijk een compromis uit de bus komen,' vindt De Sutter.
De resultaten van de stemming worden morgen om 14u verwacht: https://www.europarl.europa.eu/plenary/nl/votes.html
Korte historiek:
- De Europese Commissie publiceerde op 30 maart richtlijnen voor mobiele werknemers tijdens COVID-19.
- Sinds het begin van de crisis vragen alle politieke partijen een betere handhaving van de Europese wetgeving door de lidstaten.
- Coördinatoren bespraken de situatie op 21 april, de Commissie Werkgelegenheid en Sociale Zaken hield op 25 mei een hoorzitting en parlementsleden schreven verschillende brieven naar de Raad van Ministers en de Europese Arbeidsautoriteit (ELA).
- Op 5 mei kwamen de Ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen voor een videoconferentie.
